Waar zouden we zijn zonder de vrijwilliger? Nergens. De Filmclub had vanaf 1994 tot en met 2006 slechts drie vrijwilligers die tevens bestuurslid waren en het filmprogramma samenstelden. Nu heeft de filmclub 16 vrijwilligers en zijn de werkzaamheden goed verdeeld.
Startten we in 1994 met 10 filmvertoningen per jaar, in 2006 was dat uitgebreid naar 30, in 2009 naar 40 en in het topjaar 2019 naar 59 filmvertoningen.
De uitbreiding begon toen we ook op een andere locatie films gingen vertonen. Nu wordt er al jaren elke dinsdag een film gedraaid behalve in de maanden juli en augustus.
Als je meer films wilt programmeren, heb je meer vrijwilligers nodig. Waren er dat in 1994 drie, nu zijn het er zestien. Deze groei was nodig wegens de projecten 'Open Doek' (de openluchtvertoningen) in 2007, ‘De wereld woont in Schijndel’ in 2009, en de verhuizing naar de Podiumzaal van ’t Spectrum in 2018.
De vrijwilligers staan midden in de maatschappij waar ze beroepsmatig sociale functies bekleden of hebben bekleed zoals in het onderwijs en de zorg. En die sociale inslag past de Filmclub als een goed zittende jas.
De programmacommissie
De programmacommissie bestaat uit Jac van Houten, Ellen Vinks, Edith Wintjens en José Kozica. Ze bekijken films uit het filmhuis en arthouse circuit en maken daarna een uitgebalanceerd programma voor elke locatie waar de Filmclub films vertoont. De verschillende locaties hebben een eigen karakter en na het zien van een film wordt eerst gekeken of het een film is die ze willen vertonen en zo ja op welke locatie. Om films te kunnen zien gaan ze regelmatig naar filmbeurzen* en festivals maar zien ook films in de Verkadefabriek in Den Bosch, Natlab in Eindhoven, Cinecitta in Tilburg en voorheen veel in LUX Nijmegen. * Daar ontmoeten we collega's van andere filmhuizen zoals: Mirjam van den Brink (Filmliga Oss), Kees Wamelink (Lisse).
Omdat niet elk lid van de programmacommissie alle films kan hebben gezien, is het uitgangspunt dat een film door minimaal 2 personen bekeken moet zijn. De commissie gaat niet uit van alleen een filmrecensie. Zelf kijken en beoordelen in een bioscoopsetting is het devies.
Ook is het goed dat de commissie een gemengde samenstelling heeft, zowel man als vrouw. Vrouwen kijken anders naar een film dan mannen. Het is bekend dat het filmhuispubliek en dus ook het publiek van de Filmclub voor 60 à 70% vrouw is.
Bij de keuze van een film voor de ledenavonden, de eerste dinsdag van de maand, wordt rekening gehouden met het (leden)publiek. Het zijn films die op een brede goede waardering kunnen rekenen. Op de derde dinsdag van de maand worden films vertoond die wat meer vragen van het publiek. Voor de locatie Het Gasthuis heeft de programmacommissie veel meer vrijheid in de filmkeuze. En die ruimte gebruikt ze zo veel mogelijk. De variatie in thema’s, genres en zwaarte is hier dus groter. De programmacommissie werkt autonoom en bepaalt zelfstandig de definitieve filmkeuze.
Iedereen kan op de website van de Filmclub zien welke films de commissie heeft bekeken en hoe die zijn gewaardeerd en of zij de film op de lijst zetten om (eventueel) te vertonen. Uiteindelijk wordt het programma uit die lijst samengesteld. Tijdens filmfestivals worden ook films vertoond die we prima vinden om te vertonen maar die niet in Nederland worden uitgebracht. Dan valt de film voor ons af. Die films zijn ook altijd met Engelse ondertiteling en het recht op vertoning moet worden uitgezocht. Alle andere films die we programmeren, zijn voor Nederland aangekocht en kunnen via een filmdistributeur worden geboekt.
Ellen Vinks maakt ook persberichten met de filmaankondiging voor de verschillende media zoals de krant.
De meest kwetsbare, commercieel niet-exploitabele, films worden vertoond: films met een bijzondere cinematografische, kunstzinnige, historische of maatschappelijke waarde die onze kijk op de maatschappij relativeren, nuanceren, onze horizon verbreden of de complexe wereld uitleggen. We geven duiding en inzicht door voor aanvang van de film een inleidend praatje te geven. Dit is een taak van de programmacommissie.
Projectgroepen
Een van de vaste bestaansrechten van de Filmclub is het organiseren van projecten waarbij het thema in een film als verbindend element wordt gebruikt. De programmacommissie geeft aan dat een film die zij willen programmeren een meerwaarde heeft als het samen met andere organisaties of individuen wordt georganiseerd. De programmacommissie zoekt contact met vrijwilligers van de Filmclub met de vraag of ze dit op zich willen nemen. Bij bevestiging gaat de projectgroep aan de slag om de avond verder voor te bereiden met derden. Die samenwerking blijkt telkens weer prachtige avonden op te leveren en geeft veel voldoening. De meest in het oog springende samenwerkingen kwamen tot uiting bij het project ‘De wereld woont In Schijndel’. Jeanne Berkelmans, Ellen Vinks, Edith Wintjens en Trudy van Houten zijn het meest betrokken bij de diverse projecten.
Het programmablad
Als de programmacommissie het programma voor de komende maanden rond heeft wordt dit intern opgemaakt door Leon van Houten en extern gedrukt. Naast de informatie op de website hebben de bezoekers zo een tastbaar programmablad in de hand. Het programmablad wordt elke 2 maanden uitgegeven.
Technische zaken
De techniek in het City Theater en nu in de Podiumzaal van ’t Spectrum wordt gedaan door de accommodatie zelf. Alhoewel de 'show' gemaakt wordt door de techniek van 't Spectrum verzorgen wij de projectie op de betreffende avond. Wij boeken de film bij de distributeur. Voor filmvertoningen in Het Gasthuis en de openluchtvertoningen van Open Doek is dat anders. De Filmclub zorgt dan zelf voor de apparatuur en bouwt het geheel op. In de loop der jaren heeft ze beamers en schermen aangeschaft om dat te realiseren. De technische ploeg bestaat uit Peter Wintjens, Marius de Greef, Wiek van Lieshout en Chris Barten (status 2022).
Kaartverkoop en kaartcontrole
Nagenoeg alle vrijwilligers zijn inzetbaar aan de kassa en voor kaartcontrole. Edith Wintjens is de coördinator om dit in goede banen te leiden. Sinds 2020 dient elke bezoeker online te reserveren en te betalen, waardoor het werk aan de kassa eenvoudiger is geworden.
Webmaster
De website www.schijndelfilm.nl is in eigen beheer gemaakt en wordt onderhouden door onze webmaster Jac van Houten. Een klus die belangrijk is omdat de website in deze tijd onontbeerlijk is voor de communicatie tussen Filmclub en haar bezoekers. De laatste jaren zijn vooral de reserverings– en betaalmodules toegevoegd, wat sterk bijdroeg aan de automatisering van de werkzaamheden.
PR zaken
Naast de website is het belangrijk dat de filmvertoningen ook via de sociale media zoals Twitter en Facebook kenbaar worden gemaakt. José Kozica neemt deze taak op zich.
Het bestuur (status 2021)
Dat het bestuur niet alleen haar bestuurstaken vervult maar ook helpt met het organiseren van de avonden, is vanaf de oorsprong van de Filmclub standaard. Het huidige bestuur bestaat uit Jac van Houten (voorzitter), Marc Jacquemard (penningmeester en ledenadministratie) en Ger Schuurmans (secretaris). Nadat Marc begin 2019 penningmeester werd, heeft hij een automatisering doorgevoerd waardoor veel handwerk is komen te vervallen. Jac van Houten is als voorzitter afgetreden op 4 januari 2022.
Er wordt al jaren aan een betere taakverdeling van de werkzaamheden gewerkt zodat het fundament van de Filmclub breder wordt en het minder kwetsbaar is als er iemand wegvalt.
Vrijwilliger zijn
Hoe is het om vrijwilliger te zijn bij de Filmclub? Hieronder een reactie van Ellen Vinks.
'De eerste keer (januari 2012) dat ik een voet over de drempel zette bij Het Gasthuis, zal ik nooit vergeten. Een collega had mij verteld dat er een filmclub was in Schijndel en of ik eens mee wilde. Dat wilde ik graag. Wij waren verhuisd vanuit het westen van het land en ik had nog geen idee wat er in de omgeving allemaal te doen was.
De eerste aanblik van de kapel van Het Gasthuis maakte een diepe indruk op mij! Wat een prachtige locatie om films te draaien. De film die ik vervolgens te zien kreeg, maakte nog meer indruk. Niet alleen vanwege de verrassende titel 'Pieds nus sur les limaces' (regie Fabienne Berthaud), maar ook de inhoud raakte mij. Precies mijn smaak! Toen ik hoorde dat er wekelijks gedraaid werd, kon ik mijn geluk niet op. Vanaf dat moment was ik een fan van de filmclub en probeerde ik er wekelijks te zijn.
Mijn eerste indruk dat het echt 'mijn films' waren die gedraaid werden, werd keer op keer bevestigd. Ik had bewondering voor de programmeurs die iedere keer wisten te verrassen met een weloverwogen en gevarieerd programma. Ik was dan ook blij verrast toen ik een telefoontje van Jac kreeg: 'Of ik er voor voelde om deel uit te gaan maken van het programmateam?'. Dat betekende iedere maand een dag de landelijke filmbeurs bezoeken en tussendoor ook films bekijken. Ik hoefde daar geen seconde over na te denken! Een aantal jaren draai ik nu als vrijwilliger mee en ik geniet daar volop van. We zeggen vaak tegen elkaar dat film kijken toch wel de leukste hobby is! En, ook al heb ik sindsdien vele prachtige films gezien, de allereerste film heeft toch de diepste indruk op mij gemaakt!'